สำหรับโครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทรงปรารภกับอาจารย์ (ท่านประธาน) ตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๐๖ แต่ยังมิได้มีการแต่งตั้งคณะกรรมการดำเนินงาน จนกระทั่ง ปี พ.ศ.๒๕๑๑ จึงมีคณะกรรมการเข้าเฝ้าที่วังสวนจิตรลดา เป็นครั้งแรก ต่อมาปี พ.ศ.๒๕๑๒ จึงมีการพิจารณา เรื่องการทำสารานุกรมไทย ฯ เล่มตัวอย่างขึ้น (มีตัวอย่างไปด้วย)

     เพื่อให้เป็นไปตามพระราชประสงค์ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่จะให้มีสารานุกรมไทยที่คนไทยทำ ด้วยความมุ่งหมายที่จะให้เป็นหนังสือที่เป็นประโยชน์ต่อเยาวชน และส่งเสริมให้เยาวชนไทยได้หาความรู้ขั้นพื้นฐานในเรื่องราวและวิชาการสาขาต่าง ๆ เป็นสามระดับด้วยกัน คือ เด็กรุ่นเล็ก อ่านเข้าใจระดับหนึ่ง เด็กรุ่นกลางระดับหนึ่ง และเด็กรุ่นใหญ่รวม ทั้งผู้ใหญ่ผู้สนใจอีกระดับหนึ่ง การเขียนบทความแต่ละเรื่อง จึงได้เขียนขึ้นให้ได้ลักษณะที่เหมาะสมสำหรับเยาวชนแต่ละรุ่น และพิมพ์ไว้โดยใช้อักษรขนาดต่างๆ กัน แต่ละเรื่องตั้งต้นด้วยเรื่องสำหรับเด็กรุ่นเล็กก่อน ถัดไปสำหรับเด็กรุ่นกลางแล้วจึงเป็นเรื่องสำหรับ ระดับรุ่นใหญ่ ส่วนเรื่องทุนในการจัดทำหนังสือนี้ คณะไลออนส์แห่งประเทศไทยได้ให้ความร่วมมือจัดหาทุน โดยการถวาย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เพื่อให้โครงการฯ นี้สำเร็จลุล่วงไปตามพระราชประสงค์

     เมือเริ่มดำเนินงานในปี พ.ศ.๒๕๑๒ ก็ได้มีการเชิญคณาจารย์และผู้รู้ในสาขาวิชาต่าง ๆ ๗ สาขาวิชาคือ วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี สังคมศาสตร์ มนุษยศาสตร์ เกษตรศาสตร์ คณิตศาสตร์ และ แพทยศาสตร์ มาเป็นกรรมการประสานงานเพื่อจัดทำสารานุกรมไทยฯ โดยมีการร่วมมือจากวิทยากรในสาขาวิชานั้นตลอดจนกรรมการฝ่ายต่าง ๆ อีกมากมาย เช่น ฝ่่ายศิลป์ , ฝ่่ายภาษา, ฝ่่ายการพิมพ์ เป็นต้น จนกระทั่ง สารานุกรมไทยฯ เล่มที่ ๑ ได้จัดพิมพ์แล้วเสร็จในปี พ.ศ. ๒๕๑๖ เป็นจำนวนหมื่นเล่ม และครึ่งหนึ่งของจำนวนพิมพ์ได้นำทูลเกล้า ฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เพื่อพระราชทานแก่โรงเรียนและห้องสมุดต่าง ๆ ทั่วราชอาณาจักรต่อไป ส่วนจำนวนที่เหลือก็ได้นำออกจำหน่ายแก่ประชาชนทั่วไป